Ahilik Teşkilatı’nın Umdeleri
“İşinizi iyi yapmanız maaşınızın karşlığı değil, karakterinizin yansımasıdır.”
Ahi Baba’nın Ustalığa yükselen gence nasihati
“Harama bakma,
Haram yeme, haram içme,
Doğru, sabırlı, dayanıklı ol,
Yalan söyleme,
Büyüklerinden önce söze başlama,
Kimseyi kandırma,
Kanaatkar ol,
Dünya malına tamah etme.
Yanlış ölçme, eksik tartma.
Kuvvetli ve üstün durumda iken affetmesini,
Hiddetli İken yumuşak davranmasını bil ve
Kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol.”
Ahilik
Temelde Kur’an’a ve Hz. Peygamber’in sünnetine dayandırılan prensipleriyle İslâmî anlayışa doğrudan bağlı olan Ahîliğin, tasavvufta önemli bir yeri bulunan “uhuvvet”i hatırlatmasından dolayı da kolayca yayılması ve kabul görmesi mümkün olmuştur.
Anadolu’da Ahîliğin kurucusu olarak bilinen ve İran’ın Hoy şehrinde doğan Şeyh Nasîrüddin Mahmûd (ö. 1262), sonraları Ahî Evran ismiyle anılmıştır. Özellikle I. Alâeddin Keykubad’ın büyük destek ve yardımıyla, bir taraftan İslâmî-tasavvufî düşünceye ve fütüvvet ilkelerine bağlı kalarak tekke ve zâviyelerde şeyh mürid ilişkilerini, diğer taraftan iş yerlerinde usta, kalfa ve çırak münasebetlerini ve buna bağlı olarak iktisadî hayatı düzenleyen Ahîliğin Anadolu’da kurulup gelişmesinde Ahî Evran’ın büyük rolü olmuştur.
Ahîliğe giriş şerbet içmek (şürb), şed veya peştemal kuşanmak, şalvar giymekle gerçekleşmekteydi.
Ahîlik bünyesi içindeki esnaf birlikleri ustalar, kalfalar ve çıraklardan oluşuyordu. Çıraklıktan itibaren birlik içinde yükselmek için meslekî ehliyet ve liyakat şarttı. Çıraklar mesleği çok iyi öğrenmedikçe dükkân açamazlardı.
Ahîliğin esasları, ahlâkî ve ticarî kaidelerinin yayıldığı Fütüvvetname isimli kitaplarda yazılı olan dinî ve ahlâkî emir, ilke ve esaslara ahîlik teşkilâtına girecek kimse uymak zorunda idi. Fütüvvetnâmelere göre, teşkilât mensuplarında bulunması gereken vasıflar vefâ, doğruluk, emniyet, cömertlik, tevazu, ihvana nasihat, onları doğru yola sevketme, affedici olma ve tövbe idi.
Şarap içme, zina, yalan, gıybet, hile gibi davranışlar ise meslekten atılmayı gerektiren sebeplerdi.
https://islamansiklopedisi.org.tr/ahilik
Dürüstlük ve dayanışmayı sanatla birleştiren öğreti: Ahilik
Dürüstlük ve dayanışmayı sanatla birleştirerek İslam’ın engin ve evrensel prensiplerini dünyaya farklı bir pencereden sunan Ahilik teşkilatı,
Kardeşliğin, cömertliğin, yiğitliğin, fedakarlığın, doğruluğun, dürüstlüğün, kalitenin, üretimin, ahlakın, sanatın, aklın ve bilimin esas alındığı Ahilik teşkilatı, Ahi Evran Veli tarafından 1200’lü yıllarda kuruldu.
“Hak ile sabır dileyip, bize gelen bizdendir. Akıl ve ahlak ile çalışıp bizi geçen bizdendir”
Ahi Evran
Ahi Evran, 32 çeşit esnafı eğitim, sosyal, siyasal, ekonomik, kültürel, dini ve ahlaki değerlerle teşkilatlandırarak zamanla Selçuklu ve Osmanlı coğrafyasında sanatını icra eden bütün esnaflara yayılacak Ahilik sisteminin temellerini attı.
…………..
Türk-İslam kültürüne has bir teşkilat olan Ahilikteki hiyerarşik yapıda sırasıyla yiğitler, yamaklar, çıraklar, kalfalar, ustalar ve Ahiler bulunuyor.
Ahiler ise halifeler, şeyhler ve şeyhül meşayihler olarak temsil ediliyor. Şeyhlik makamındakilerin Ahi Fütüvvetnamelerinde belirtilen ahlak, sanat ve meslekle ilgili 740 emredici maddeyi bilmeleri ve yaşamaları gerekiyor. Öğrenci konumunda olanlardan ise bunların 124 maddesini bilmeleri ve uygulamaları isteniyor.
Ahilik Teşkilatı’nın mensuplarını eğitip yetiştirirken dikkate aldığı, her bir ferdinin mutlaka uyması gereğine inandığı evrensel umdelere bugün her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var.
Benlik ve bencilliğin, yozlaşmanın hakim olduğu, bireyselleşmenin, ötekileştirmenin, tüketmenin önplana çıktığı modern dünyanın aslında ıslahının mümkün olduğunu Ahilik Teşkilatımız en mükemmel şekli ile asırlardır ortaya koyarak büyük bir medeniyetin inşasına katkı sunmuştur.
Bu vesileyle Ahi Evran gibi bu teşkilata emek veren, hak ve hakikati öğreten herkese Rabbim rahmet eylesin. Bugün aynı duyguları yeşertmeye gayret eden herkese kolaylıklar versin.
■ İçi, dışı, özü, sözü bir Ol. Olduğun gibi görün, göründüğün gibi ol.
■ İyi huylu ve güzel ahlâklı ol.
■ Şefkatli, merhametli, adaletli, faziletli, iffetli ve dürüst ol.
■ İkram ve kerem sahibi ol.
■ Elin, kapın ve sofran açık olsun.
■ Gözün, dilin ve belin kapalı olsun.
■ Gözün, gönlün ve kalbin tok olsun.
■ İşinde ve hayatında, kinden, çekememezlikten ve dedikodudan kaçın.
■ Ahdinde, sözünde ve sevginde vefalı ol.
■ Küçüklere sevgi göster. Büyüklere karşı edepli ve saygılı ol.
■ Alçakgönüllü ol. Büyüklük ve gururdan kaçın.
■ Dost ve arkadaşlara tatlı sözlü, samimi, güler yüzlü ve güvenilir ol..
■ Gelmeyene git. Dost ve akrabayı ziyaret et.
■ Tüm yaratılmışlara, eşyaya ve eşhasa karşı borçlu olduğunu unutma.
■ Herkese iyilik yap. İyiliklerini iste.
■ Yaptığın iyilik ve yardımları başa kakma.
■ Yapılan iyilik ve hayırda Cenab-ı Hakk’ın hoşnutluğundan başka bir şey gözetme.
■ Hakka, hukuka saygılı ol. İşlerinde hak ölçüsünden ayrılma.
■ Müşterini velinimet bil.
■ Muhataplarının işlerini içten gelen bir iştiyakla, samimiyetle, güler yüzle yap.
■ Komşularınla iyi geçin. Komşunun eza veriyorsa sabret, cahilse görmezden gel.
■ Yaratandan dolayı yaratılanları hoş gör.
■ Hataları yüze vurma.
■ Hata ve kusurları daima kendi nefsinde ara.
■ İyilerle dost ol. Kötülerden uzak dur.
■ Fakirlerle dostluğu, onlarla oturup kalkmaktan şeref duy.
■ Zenginlere zenginliklerinden ötürü itibar etme.
■ Allah için sev. Allah için nefret et.
■ Hak için hakkı söyle ve hakkı söylemekten geri durma.
Altın kurallar mesabesindeki bu önemli maddeler farklı kaynaklarda geçmektedir ve kime ait olduğunu bilmiyorum. Emeği geçen herkese teşekkür ederim.
#ahi #ahilik #ahilikhaftası #ticaret #helal #eğitim